Bevallingsangst, extreme angst voor zwangerschap en geboorte
Bevallingsangst komt heel veel voor. Van een klein beetje nerveus tot extreme angst voor een zwangerschap of bevalling. Vrouwen die extreem angstig zijn kunnen zelfs hun keuze voor een zwangerschap of soort bevalling laten beïnvloeden door deze angst. Deze vrouwen hebben een angststoornis die soms al bekend is en soms tot uiting komt in een zwangerschap. In deze blog vertel ik wat het is en hoe je het dus kunt herkennen. Ook help ik je met tips hoe je het kunt aanpakken, zodat je echt verder komt.
Wat is het verschil tussen angst en extreme angst?
Over de hele wereld zijn mensen bang voor drie dingen: pijn, de dood en het onbekende. Logisch dat af en toe angst naar boven komt, omdat een kindje verwachten het grootste ‘life changing event’ is wat bestaat.
Terwijl de meeste vrouwen een beetje zenuwachtig zijn voordat ze een baby krijgen, hebben vrouwen met tokofobie een angststoornis. Deze angst is extreem, want het beïnvloedt hun dagelijkse leven. Het gaat hier dus om iets anders dan enigszins nerveus zijn voor de bevalling. Vrouwen met tokofobie zijn buitengewoon angstig voor de bevalling. Zodanig dat het hun dagelijkse functioneren beïnvloedt. Een vrouw doet er soms alles aan om een zwangerschap en geboorte te vermijden. Soms hebben ze wèl een kinderwens, maar zetten ze die opzij uit angst. Ze zijn soms zo bang om zwanger te worden dat ze verschillende soorten anticonceptie combineren of zich zelfs laten steriliseren. In bepaalde gevallen kiezen vrouwen zelfs voor abortus.
Hoeveel vrouwen hebben bevalangst?
Uit Scandinavisch onderzoek blijkt dat ongeveer één op de twintig vrouwen extreme angst ervaart. Het is echter waarschijnlijk dat het echte percentage hoger ligt, omdat niet iedereen over deze angstgevoelens praat. Schaamte speelt een grote rol, want durf maar eens hardop te zeggen dat je het helemaal niet zo leuk vind om zwanger te zijn of blij dat je een kindje krijgt. Over het algemeen heerst in onze maatschappij dat je vooral blij moet zijn dat je een kindje krijgt.
Waar kan je angst voor hebben?
Er zijn veel verschillende symptomen bij tokofobie. Van huilen tot paniekaanvallen bij het denken aan de bevalling of het hechten aan de nieuwe baby. Er zijn onderling grote verschillen. Sommige vrouwen zijn bang om dood te gaan of om een slechte moeder te zijn. Terwijl een andere vooral bang is voor de pijn tijdens de bevalling of bang is de controle te verliezen over haar lichaam. Weer anderen zijn bang dat hun baby iets zal overkomen of zal overlijden tijdens de geboorte.
Wat kunnen de gevolgen zijn?
Onderzoek laat zien dat de moeder bij angst het stresshormoon cortisol aanmaakt. Dit heeft helaas nadelige gevolgen. Te hoog cortisol bij de zwangere kan het DNA van een ongeboren baby aantasten en zorgen voor zowel mentale als fysieke problemen bij het kind.
Over het algemeen kan de angst zelfs tot een medische bevalling en (onnodige) ingrepen op verzoek van de bevallende vrouw leiden. Voorbeelden zijn inleidingen, ruggenprikken en keizersneden. De bevalling van vrouwen met tokofobie duurt gemiddeld langer en de kans op een spoedkeizersnede is groter. Ook is er een grotere kans op het ontstaan van PTSS na de bevalling.
Wat is primaire tokofobie (angst)?
Primaire tokofobie komt meestal voor bij vrouwen die voor het eerst zwanger zijn. Deze vorm ontstaat meestal al eerder in het leven, ruim voordat de meeste vrouwen denken aan het krijgen van kinderen. Meestal vindt deze vorm zijn oorsprong in een incident. Dat kan bijvoorbeeld zijn het zien of horen van horrorverhalen van vriendinnen, collega’s, de buurvrouw, of in de social media. Maar ook juist het verhaal van een perfecte bevalling kan angst opwekken, omdat de eigen verwachting daardoor (nog) hoger komt te liggen.
Wat is secundaire tokofobie?
Secundaire tokofobie houdt in dat vrouwen al eens eerder bevallen zijn en hier een trauma aan hebben overgehouden met extreme angstgevoelens. Bijvoorbeeld na een heel pijnlijke bevalling of doodgeboorte. Maar ook geweld of seksueel misbruik kunnen de oorzaak zijn. Want bevallen en de aanrakingen die daarbij horen, kunnen nare herinneringen opwekken.
Ongeveer 75% van de tokofobe vrouwen heeft deze secundaire vorm. Zij hebben angst voor iets ellendigs waarvan ze snappen dat het opnieuw kan gebeuren. Deze vrouwen gaan er aanvankelijk van uit dat alles oké was, maar tijdens de bevalling zijn ze gaan geloven dat hun lichaam ze in de steek laat.
Deze stappen helpen je verder
Als je last hebt van extreme angst voor de bevalling, kunnen de volgende tips je helpen:
- Zoek hulp en praat erover, zo snel mogelijk, ook als je nog niet zwanger bent. Angst vermijden of wegredeneren is het slechtste wat je kunt doen.
- Begrijp waar je angst vandaan komt.
- Volg de Zo Beval Ik geboortecursus, deze bereidt je voor op emotioneel niveau. Ontdek welke keuzes je hebt en hoe je je wensen kenbaar maakt, ook als het moeilijk wordt.
- Denk goed na over welke mensen je om je heen wilt hebben en welke je motiveren.
- Lees positieve bevallingsverhalen op internet.
- Doe een Hersteltraject als er sprake is van een negatieve beval-ervaring of geboortetrauma.
- Doe mindfulness oefeningen, of volg een training. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen een betere bevalling ervaren, met minder medische ingrepen. Bovendien kwamen de baby’s in deze groep vrouwen beter ter wereld.
Tot slot
Eén op de twintig vrouwen ervaart extreme angst voor zwangerschap en geboorte. Dit kan zich uiten in stress en zelfs paniekaanvallen. Hier komt cortisol bij vrij, dat negatieve gevolgen heeft voor de baby. Zaak dus om je angst zo snel mogelijk onder ogen te zien en aan te pakken. Zoek hulp bij een hulpverlener waar jij je goed voelt. Doe een goede bevalcursus, maak een bevalplan en een mindfulness training. Zoek gerust contact met me.
Buurtmama lezers bied ik een korting van 20% aan via kortingscode ‘traumaherstel’ (geldig tot en met 31 maart 2022).
Dit ben ik
Ik ben sinds 2008 psychologisch consulent binnen de sGG. Daarnaast ben ik perinataal counselor en geboortetrauma therapeut bij het landelijk Zo Beval Ik Centrum voor Geboorte en Trauma. Ik help vrouwen te herstellen van een geboortetrauma en deze te voorkomen. ik ben er voor jou voor alles rondom het krijgen van een kindje.
Website: MaternaCare.nl
