Bevallingservaring; creëer jouw positieve bevallingservaring
De geboorte van een moeder zou een herinnering moeten zijn waar je de rest van je leven zelfvertrouwen uit kan putten. Maar de Westerse cultuur kijkt anders naar bevallen. Het is iets om bang voor te zijn, iets wat snel moet gebeuren en waarbij de barende hulp nodig heeft. Anderen vertellen haar wat ze moet doen. Vrouwen denken dat ze niks (meer) te vertellen hebben en bereiden zich niet grondig genoeg voor.
Hoe kun jij ervoor zorgen dat jouw bevallingservaring positief wordt en je niet de regie verliest?
Wat is schadelijk?
Allereerst is het van belang om te weten welke factoren jou kunnen schaden. Dingen die gebeuren, waardoor jouw bevalling wel eens niet zo positief zou kunnen uitpakken. Judith Herman is de grondlegger van de term PTSS (red. post traumatisch stress syndroom). Volgens haar leiden diverse factoren tot het gevoel van machteloosheid en je niet gezien en gewaardeerd voelen. De eerste gaat over het feit dat een moeder een mens is en dus niet solitair. Dat betekent dat je altijd hulp nodig hebt en het normaal is dat je vertrouwen hebt in je omgeving. Dit leidt tot weinig kritische voorbereiding op de bevalling. Van nature ga je ervan uit dat iedereen het beste met je voor heeft en niemand je schaadt. Terwijl dit toch kan gebeuren. Ondertussen heb je hierdoor niet door hoe belangrijk jouw eigen inbreng is.
Hiërarchie in de zorg
De tweede factor beschrijft hoe elke patiënt in de zorg als ongelijke behandeld wordt. Je bent automatisch ondergeschikt aan je zorgverlener. Daardoor verlies je je autonomie en zeggenschap.
De laatste factor betreft het niet of nauwelijks bespreken van alternatieven op reguliere zorg. De alternatieven zijn onbekend waardoor je niet altijd de juiste zorg krijgt of zorg wordt ‘overgeslagen’ die wel voor jou zou kunnen helpen.
Hierdoor kan je een belangrijk verschil maken
Het is van belang om je zorgverlener(s) náast je neer te zetten in plaats van boven je. Ze leveren dankbaar werk, maar jij weet als moeder ook heel veel. Vertrouw daarom op jezelf en je lichaam. Belangrijk is dat je het gevoel hebt dat er naar je geluisterd wordt en dat je je veilig voelt. Soms wordt een bevalling medisch, maar ook dan kun je nog steeds een prettige bevallingservaring hebben’. Mits er sprake is van een goede communicatie en een prettige omgeving. Het belangrijkste is dat je dicht bij jezelf blijft en voor jezelf kunt opkomen. Hierbij kan een coach je eventueel helpen.
Wat kun jij doen vóór je bevalling?
Mijn eerste tip aan jou is om je bevalling niet over je heen komen te laten komen. Maak een plan! Hoe wil jij je voelen voor, tijdens en na de bevalling? En wat heb je daarvoor nodig? Maak je plan compact met de essentie erin. Een te uitgebreid plan zorgt ervoor dat er meer kans is op teleurstelling. Omschrijf in je bevalplan jouw eigen ‘wat-als scenario’s’ bij de belangrijkste medische ingrepen en complicaties. Wees trauma-informed. Laat jezelf al in een vroeg stadium volledig informeren over interventies. Hiermee is de kans kleiner dat je jezelf achteraf kwalijk neemt dat je hier niet naar hebt gevraagd of deze niet hebt geweigerd.
Kies je bevalteam
Verder is van belang dat je je kraamverzorgende en verloskundige zorgvuldig uitzoekt. Kijk naar de website en bel met hen om het gevoel te ontdekken. Blijf monitoren tijdens de controles of het nog goed voor je voelt. Durf vragen te stellen aan haar of het bureau waar ze voor werkt. Stel haar de vragen waaruit duidelijk wordt of je op één lijn ligt met haar. Dus over thema’s als geboorte, opvoeding, borstvoeding, kraamperiode enz. En misschien wel het aller belangrijkste: bespreek ruim voor de uitgerekende datum hoe jij je bevalling voor je ziet.
Tips voor tijdens je bevalling.
Als zoogdier vertraagt je bevalling of stoppen zelfs de weeën als je wordt bekeken. In onze Westerse wereld bevallen we meestal in het ziekenhuis met allerlei vreemden om je heen. Wees erop voorbereid dat je weeën kunnen minderen of stoppen als je naar het ziekenhuis gaat. Maak de kamer waar je bent je dus eigen. Of dit nu in het ziekenhuis is of elders. Misschien wil je bepaalde spullen bij je hebben die je zintuigen op de juiste manier stimuleren?
Als er anderen bij jouw bevalling zijn, wees je er dan van bewust dat dit kan zorgen voor verborgen stress. Waar je ook bevalt, kijk (ook van tevoren!) wat jij fijn vindt en wat je bij je wil hebben in de kamer. Het is jouw bevalling en jij bent de baas. Als je je natuurlijke moederbrein laat doen wat het moet doen, gaat heel veel vanzelf.
Wat kan je doen voor een fijne kraamtijd?
Na de geboorte is de transformatie naar moeder nog niet voorbij. Integendeel, nu begint het pas. Je gaat de wereld in met je baby. In deze periode is het van belang goed aan te voelen wat bij je past en om de tijd te nemen. Goed herstel en een rustige start brengen je op korte en lange termijn veel voordeel. Neem dus je ruimte om als moeder en als nieuw gezin samen een nieuw ritme te vinden. Als je te snel overgaat tot de orde van de dag, pleeg je roofbouw op jezelf. Maar als je in deze periode goed voor jezelf zorgt, kun je er jarenlang op teren. Maak een kraamtijdplan. Omschrijf hoe je mentaal en fysiek wil herstellen en hoe je wil binden aan je kindje. Maar ook hoe je wil genieten en wat je hiervoor nodig hebt. Maar denk ook aan personen van wie jij de juiste steun krijgt.
De overgang naar het moederschap.
Wanneer je alle ruimte neemt om de periode te verwerken van je zwangerschap en geboorte en herstel je sneller. Ook herstel je vollediger en zet je een gezonde en stevige basis neer voor jouw moederschap. In de toekomst hebben jij en je baby, maar ook je gezin, hier profijt van. Verwerk je bevalling en kraamperiode door er veel over te spreken met je partner. Maar het allerbelangrijkste: zorg voor jezelf! Dit is het grootste cadeau dat je je baby kunt geven. Een moeder die gestrest of oververmoeid is, zal dit onbedoeld projecteren op de baby. Het grootste cadeau dat een moeder haar kind kan geven is haar eigen geluk. Geef dus ook ruimte aan alle emoties die komen (en gaan). Verdrietig zijn mag. Er is veel gebeurd in een korte tijd. Na een lange zwangerschap periode ben je plotseling moeder geworden.
Wat vertelt je lichaam jou?
Zorg het beste voor jezelf door naar je lichaam te luisteren. Ga je eerste wandelingetje pas maken als jij daar klaar voor bent. Dat kan na een paar dagen zijn, na een week, na een paar weken, na een maand. En wandelen hoeft niet per se, je kunt ook alleen even in de tuin zijn. Voeg de prikkels van de buitenwereld toe in een tempo dat voor jou aangenaam voelt. Na de bevalling sta je nog steeds open voor allerlei indrukken van buitenaf. Kijk wat je aankunt en sluit je tijdig af voor nieuwsberichten, social media, adviezen enz. Verlaag stress en bevorder je herstel door samen te zijn met kalmerende en troostende mensen. Bij wie voel jij je op je gemak?
Verwerk je bevalling door erover te schrijven
Als perinataal counselor wil ik je aanraden om binnen de eerste week na je bevalling je verhaal op te schrijven. Doe dit eerst zelf en vul daarna aan met informatie van je partner. Veel details weet je niet meer naarmate de tijd verstrijkt. Schrijf het in detail, alles wat jij je herinnert is goed. Er is geen goed of fout. Het is jouw beleving. Hoe heeft alles zich afgespeeld? Had jij zeggenschap? Hoe heb je het contact met je zorgverlener(s) ervaren? Zijn er momenten die je je expliciet herinnert? Vragen die je nog hebt, stel je aan de mensen die bij je bevalling waren.
Hoe ziet jouw voorbereiding eruit?
Hoeveel uur heb je besteed aan het uitzoeken van een kinderwagen, babykleertjes of de kinderkamer? Dit zijn uiteraard belangrijke dingen, maar minstens even belangrijk is de persoon die het kindje straks geboren laat worden. Hoeveel tijd en aandacht besteed je aan je emotionele zelf? Het bewustzijn in je lichaam, jezelf en in je baby zijn fundamenteel. Kennis is fijn, maar als je je lichaam niet kunt voelen of je kennis niet kunt inzetten helpt het niet. Een coach kan jou hier heel effectief bij helpen.
Hoezo een coach?
Wat kan een coach brengen? denk eens aan het opgewassen zijn tegen de (ziekenhuis)protocollen, trauma-informed zijn, om je moederbrein aan te zetten en om je emotioneel te ondersteunen. Tijdens de hele zwangerschap en daarna.
Het ultieme doel waar het allemaal om draait: contact blijven houden met je lichaam en haar (alarm)signalen waarnemen waardoor je (verborgen) stress kan voorkomen. Hierdoor kun je beslissingen nemen vanuit je gevoel en zorg je voor jouw eigen behoeftes en verlangens. Je gaat je emotionele vaardigheden dus verbeteren waardoor je jezelf beter kunt beschermen en je autonomie behouden blijft. En dat is al eens een uitdaging tegenwoordig met alle professionals om je heen…
Tot slot
Tegenwoordig is het heel makkelijk om de bevalling over je heen te laten komen. Genoeg professionals om je heen. Maar zelf de regie pakken, weten wat je nodig hebt en meedoen in beslissingen helpt bij een positieve bevalling ervaring. Bij wie voel jij je goed? Wat heb je nodig en hoe trek je aan de bel als het niet goed voelt? Denk na over verschillende scenario’s, wie er om je heen zijn en wat jou kan helpen als je stress hebt. Misschien kan je dat alleen, mogelijk is een coach fijner. Veel succes met je voorbereiding om één van je belangrijkste life events!
Dit ben ik
Ik ben sinds 2008 psychologisch consulent binnen de sGG. Daarnaast ben ik perinataal counselor en geboortetrauma therapeut bij het landelijk Zo Beval Ik Centrum voor Geboorte en Trauma. Ik help vrouwen te herstellen van een geboortetrauma en deze te voorkomen. ik ben er voor jou voor alles rondom het krijgen van een kindje.
Website: MaternaCare.nl