Grensoverschrijdend gedrag, hoe kan ik mijn kind weerbaar maken?
Er komt steeds meer in de media naar buiten komt over grensoverschrijdend gedrag. Als ouder kan je flink zoekende zijn hoe je jouw kind hiervoor kunt beschermen. Wat kan je in jouw opvoeding doen, zodat jouw kind zijn grenzen weet? Mag hij een kusje voor opa weigeren of krijgt hij een beloning als hij iets doet dat hij eigenlijk niet wil? Graag vertel ik je in deze blog hoe je in je dagelijkse opvoeding je kind weerbaar kunt maken tegen ongewenste aanrakingen!
Wat is normaal lichamelijk contact?
Seksualiteit, van je lijf genieten en er trots op kunnen zijn. Het is heerlijk en ontzettend belangrijk voor de ontwikkeling van jouw kind. Door open te praten over je lijf, over bloot en over seksualiteit, maak je jouw kind bovendien ook weerbaarder. Je vergroot hiermee de kans dat jouw kind later positieve seksuele ervaringen opdoet.
Door zelf actief te praten over seksualiteit geef je jouw kind kennis mee. Ze leren de woorden voor hun lichaamsdelen. Ze leren hoe ze met bloot om moeten gaan. Hierdoor leren ze ook hoe ze dit op een goede manier doen. Door te weten wat wel normaal is, leren ze ook wat niet normaal is. En een groot voordeel is dat ze leren dat ze hierover vrij kunnen praten.
Hoe vaak is een gesprek over seks nodig?
Begin er lekker vroeg mee. Praat vaak over je eigen lichaam en dat van je kind. Maar ook over die van de andere gezinsleden. Ga eens na hoe vaak je je kind uitlegt hoe je schoenen aandoet, je tanden poetst en bestek gebruikt. Opvoeden is herhalen! Als het over seks gaat, denken we er met een goed gesprek vanaf te zijn. Maar ook hier geldt dat herhaling de sleutel is voor een kind om de informatie eigen te maken.
Wanneer is je kind seksueel weerbaar?
Elke mama en papa wil dat zijn kind seksueel weerbaar is. Maar wanneer is je kind dat? Als je kind de baas is over zijn eigen lijf en ‘nee’ kan zeggen tegen aanrakingen die hij niet wil, ben je seksueel weerbaar. Hij geeft de grens aan bij handelingen die hij niet wil. Hierbij is het belangrijk dat hij zijn eigen voorkeuren en behoefte kent. Hij maakt zijn grenzen kenbaar en herkent de grenzen bij de ander. Maar tja… Hoe doe je dat?
Hoe leert jouw kind zijn grens aangeven?
Mijn advies is om je kind lekker te laten experimenteren! Al doende leert men en thuis is een veilige omgeving om te oefenen. Ga samen in bad, doktertje spelen, blote lijven tekenen en ga zo maar door. Op deze manier leren kinderen heel veel. Een jongen heeft een piemel, een meisje een spleetje of vagina. En bij iedereen ziet het er weer anders uit. Dit geeft jouw kind veel kennis. Door het ontdekken leert jouw kind ook, wat vind ik fijn? En wat niet? Wat is normaal en wat niet? Zo is samen in bad gaan met je broer, zus, vader of moeder normaal. Maar het is gek als de buurvrouw of -man met jou in bad wil gaan.
Wat doe je als het niet goed voelt?
Als jouw kind het gevoel heeft dat er iets is en daarnaar vraagt, dan is het niet handig om te zeggen: ‘Er is niets’. Je geeft dan het signaal af dat het kind het niet goed heeft aangevoeld. Antwoord juist bevestigend, al is het beknopt. Zo kun je helpen zijn intuïtie te ontwikkelen. Hetzelfde geldt voor belonen. Als je wilt dat je kind een activiteit onderneemt en een beloning beloofd als hij het doet terwijl hij het niet wil. Hiermee leert het kind zijn eigen gevoel opzij te zetten. Klinkt onschuldig, maar juist deze kleine dingen zijn belangrijk bij het leren vertrouwen op je intuïtie.
Wat doe je als je kind toch iets moet?
Soms moet een kind natuurlijk iets doen wat het op dat moment niet wil. Zoals speelgoed opruimen of meegaan naar de winkel. Maar dit kun je goed uitleggen. Bied jouw kind een keuze. ‘Je kunt nu het speelgoed opruimen en dan kun je buiten gaan spelen of je speelt er nog mee en dan ruim je het daarna op.’ Het heeft dan het gevoel zelf controle te hebben. Het kind prijzen als het iets goed heeft gedaan, is natuurlijk heel stimulerend.
Onprettige aanrakingen
Een kind wordt vaak door volwassenen aangeraakt, bijvoorbeeld met aankleden of een aai over de bol. Respecteer dat zijn lijf van zichzelf is. Dat begint al bij jouw baby die je verschoont. Zeg daarom jouw kind altijd wat je doet: ‘Ik ga nu je spleetje schoonmaken’, of: ‘Even wachten, eerst even je piemel afvegen’. Jouw kind mag leren dat er fijne en niet fijne aanrakingen zijn. Hier kan het boekje Dat is fijn leuk zijn om te lezen (Meijer & Bicanic, 2008).
Wat als je kind 'nee' zegt?
Jouw kind is de baas over zijn eigen lijf, maar ook over zijn eigen kusjes. Dus als jouw kind een opa of oma geen kusje wil geven, accepteer dat dan. ‘Nee’ zeggen mag. Dwing je kind niet om tegen zijn wil toch een kusje te geven. Daarmee wordt het signaal afgegeven dat het zijn eigen gevoelens opzij moet zetten. Terwijl je juist wilt dat het op zijn eigen gevoelens leert vertrouwen en zich de baas voelt over zichzelf. Dit houdt niet in dat je jouw kind geen gangbare sociale normen bij brengt. Als er bezoek komt, kun je jouw kind wel leren netjes gedag te zeggen. Je zoon of dochter kan dan kiezen: ‘dag’ zeggen, een handje of een kusje geven. Door de keuze bij hem te laten, heeft je kind het gevoel hierover zelf controle te hebben. Dit sterkt jouw kind. Lees eventueel samen eens het boek Nee zeggen mag (Meijer & Bicanic, 2008).
Tot slot
Hoe leer je jouw kind seksueel weerbaar zijn? Begin in ieder geval al op jonge over te praten. En vaak erover praten is belangrijk. Als je jouw kind leert netjes te eten, herhaal je dat ook heel vaak. Daarnaast moet je kind spelenderwijs zijn grenzen ontdekken, bijvoorbeeld met in bad gaan of doktertje spelen. Leer je kind dat zijn intuïtie altijd klopt en bevestig je kind hierin. Je kind mag ‘nee’ zeggen en kiezen voor een oplossing die wel bij hem past.
Wil je je meer verdiepen? Kijk dan eens op de site www.kindensekualiteit.nl. Deze website biedt op een leuke, positieve en toegankelijke manier advies over de seksuele opvoeding en normaal seksueel gedrag bij kinderen. Veel plezier met je seksuele opvoeding!
Dit ben ik
Hoi, ik ben Judith, getrouwd en moeder van twee kinderen van 11 en 13 jaar. In mijn werk als pedagoog-seksuoloog heb ik dagelijks te maken met allerlei zaken rondom relaties, intimiteit en seksualiteit (RIS). Momenteel ben ik druk bezig met het uitbrengen van VLAM: een magazine over deze thema’s (ook online). Verder ben ik werkzaam binnen Fabriek69 en Philadelphia Zorg en bestuurslid bij Stichting Kind en Seksualiteit. Graag deel ik met jullie verhalen uit mijn dagelijks leven.
Website: www.vlammagazine.nl
