Postpartum depressie oftewel roze donderwolken, wat helpt?
Ze zit vaak alleen zegt ze, op zolder. En misschien is dat naast letterlijk, ook figuurlijk zo. Ze zit in haar hoofd, piekert veel. Donkere wolken, donkere gedachten. Ze wil niet uit bed, ze wil niet voelen. Ze voelt inmiddels ook weinig. In ieder geval zelden iets fijns. Nee, zo kent ze zichzelf niet. Eten smaakt niet. Haar haren kamt ze amper – een lange, volle bos. Vier maanden geleden werd hij geboren, de zoon waar ze naar uitkeek. De zoon die haar leven zou verrijken. Zó had ze zich het voorgesteld en hier droomde ze van. Kleertjes kopen samen met vriendinnen. Lachend, stralend en blij. Maar nu zit ze op zolder. Wil ze zo min mogelijk naar beneden, naar haar baby en haar vriend die op haar wachten. Haar baby die haar zo nodig heeft: voor voeding, voor liefde, voor leven. Ze weet zich geen raad. Wat heeft deze mama en kan ze geholpen worden?
Wanneer is er meer aan de hand?
Het moederschap is wennen. En dat is heel normaal. Vijftig tot tachtig procent van de vrouwen ervaart neerslachtigheid in de dagen na de bevalling. Dit wordt ook de baby blues genoemd. Na een week of twee gaat dit meestal voorbij. Wanneer de somberheid blijft en verergert of je je juist zeer ‘vlak’ voelt, kan het zijn dat je een postpartum depressie hebt ontwikkeld. Deze depressie, die ook een postnatale depressie wordt genoemd, is de meest voorkomende aandoening rond zwangerschap en bevaling. Weet jij dat in Westerse landen tien tot vijftien procent van de vrouwen, deze depressie doormaakt? Dit betekent dat alleen al in Nederland jaarlijks minstens 20.000 vrouwen deze depressie ontwikkelen na de geboorte van hun kind. Je leest het echt goed. Ook wordt steeds duidelijker dat mannen een postpartum depressie kunnen krijgen. En jij maar denken dat je de enige was of bent met dit verdrietige, ingrijpende verhaal.
Wat zijn de symptomen?
Moeders met een postpartum depressie, herkennen zich vaak in (een aantal van) de volgende symptomen:
- Je bent somber of voelt je vlak
- Je voelt je waardeloos, schuldig of wanhopig
- Je voelt je angstig en gespannen
- Je slaapt slecht – of juist heel veel
- Je voelt je geen moeder, een slechte moeder of bent overbezorgd
- Je hebt last van ‘gekke’ gedachten die je bang maken en waarvoor je je schaamt. Deze gedachten worden intrusies genoemd: hierover schrijf ik volgende keer!
- Je denkt eraan jezelf of je kindje iets aan te doen
Wat voel jij?
Het is een misvatting dat een postpartum depressie uitsluitend gepaard gaat met ‘niks’ voelen voor je kind. Er zijn moeders die niks dénken (!) te voelen en er zijn ook moeders die juist wel liefde voor hun kindje voelen, maar zichzelf kwijt zijn. Kwel jezelf niet met vragen als: is het normaal wat ik wel of niet voel? Wat jij voelt, hoort bij de depressie en zegt niks over jou als mens of moeder.
Waarom jij?
Veel moeders die met een postpartum depressie worden geconfronteerd, vragen zich af waarom juist hen dit overkomt. Een vaak zo gewenst en welkom kind – misschien wel groots gevierd met een gender reveal party? En dan nu deze donderwolken?
De oorzaak van een postpartum depressie ligt vaak in een combinatie van biologische, psychologische en sociale factoren. Bij biologische factoren kun je denken aan aanleg of aan veranderingen in je hormoonhuishouding. Psychologische factoren zijn bijvoorbeeld perfectionisme en de lat ook voor jezelf, heel hoog leggen. Ook hoe je omgaat met ingrijpende gebeurtenissen in je leven, is een psychologische factor. Bij sociale factoren kun je denken aan je omgeving. Hoe is je relatie en is er steun vanuit je omgeving? Hiernaast kan het rooskleurige beeld dat ‘we’ elkaar voorleven over het moederschap, een rol spelen. Als jouw wolken niet zo roze zijn als dat je had verwacht, voel je je tekortschieten, schuldig of een slechte moeder. Dit kan depressieve gevoelens uitlokken.
Wat helpt?
Een postpartum depressie is een ingrijpende ervaring, maar ook een aandoening met een goed vooruitzicht. Bijna elke ouder herstelt hiervan en gaat zich weer gezond en gelukkig voelen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat professionele gesprekstherapie de meest effectieve behandeling is. Met gesprekstherapie pak je onderliggende factoren van jouw depressie aan. Hiernaast biedt gesprektherapie een veilige, steunende plek waar je gezien en gehoord wordt – waar jouw hele verhaal kan worden verteld. Zoek dus een professional die bij je past, waar je een klik mee voelt. Je hoeft je zeker niet te schamen voor dat wat jou overkomt! Zo nodig kan er door een arts of psychiater, ook medicatie worden voorgeschreven. Niet zelden ontdekken moeders die een postpartum depressie doormaken, antwoorden op grote(re) levensvragen en hervinden zij hun veerkracht. Los van de ellende die een postpartum depressie met zich meebrengt, is het hiermee ook een kans vol terechte hoop dat het beter wordt.
Tot slot
Een postpartum depressie is de meest voorkomende aandoening rond zwangerschap en bevalling. Tien tot vijftien procent van de moeders in Westerse landen, krijgt hiermee te maken. Ook is het steeds meer duidelijk en zichtbaar, dat vaders in deze levensfase kwetsbaar zijn voor postpartum depressie. Hoe verdrietig en ingrijpend het ook is als je een postpartum depressie doormaakt, er is goede en terechte hoop op herstel. Gesprekstherapie – met eventueel medicatie – is een goed antwoord is op een postpartum depressie. Met deze therapie leer jij wat deze depressie voor jou inhoudt én wat er helpt. Hiermee is de depressie ook een kans. Een kans om te zijn en te worden wie jij bent – helemaal goed genoeg, precies zoals jíj bent.
Eerder schreef ik een blog over wennen aan het moederschap. Lees deze ook om te lezen wat wel normaal is en erbij hoort.
Dit ben ik
Ik ben Evelien van Altena – van Kampen. Moeder van Lars (16), getrouwd én stiefmoeder van twee volwassen mannen. Ik werk als psychosociaal therapeut in mijn eigen praktijk ‘Over-je-PostPartum-Depressie’ met moeders die een postnatale depressie hebben en /of last hebben van angst en schaduwverdriet in het moederschap. Jaren geleden worstelde ik zelf met een postnatale depressie die achteraf gezien, ook voor veel persoonlijke ontwikkeling heeft gezorgd.
Website: www.over-je-postpartum-depressie.nl
