Wennen aan het moederschap
Het moederschap. Prachtig en overweldigend, vind ik het. Soms schurend en vol twijfel. Maar die kant is vaak nog een taboe. We vertellen elkaar over roze wolken en ontvangen in onze zwangerschap een ‘blije doos’. Een bijzondere aanduiding (excuseer me) voor een box met reclamespulletjes en maandverband groter dan ik ooit zag. In geen enkele andere levensfase, is een moeder meer kwetsbaar voor psychische aandoeningen dan rondom haar bevalling. Als psychosociaal therapeut voor deze moeders, neem ik je mee in de schaduwkant van het moeder zijn. Omdat ik geloof dat (h)erkenning helpt. Het moederschap ís niet alleen leuk en daar praten we veel te weinig over. Zonde, want zo houden we een sprookje in stand en voelen we ons onnodig mislukt of eenzaam. En dat terwijl moeder worden om veel steun en support vraagt: ‘it takes a village to raise a child’.
Alle moeder stralen, toch?
Het valt me vaker op wanneer ik (prille) moeders in mijn spreekkamer zie. Ze zien er geregeld strálend uit. Niet lang geleden bevallen, doorwaakte nachten en overvallen door de nieuwe en nooit groter gevoelde verantwoordelijkheid. En dan toch stralen en ogenschijnlijk blij. Alsof ze (ook) zichzelf willen overtuigen: als ik er gelukkig uitzie, dan bén ik het. Deze moeders krijgen voorgeleefd – via de sociale media maar ook in hun eigen spiegelbeeld – dat het moederschap leuk moet zijn. Elke dag. Je hebt er immers voor gekozen of het is je gegeven. Je kind is gezond en dus is klagen écht ongepast. Er is geen ruimte voor twijfel, geen ruimte voor moe. Laat staan ruimte voor wanhoop.
Verwarrende gevoelens?
Maar schijn bedriegt. Want het is ze wel, deze moeder. Nee, wanhopig voelt ze zich niet. Maar wel moe. En zo onzeker. De eerste nacht met haar dochter, kon ze niet wachten op de komst van de kraamhulp. Hoe moest zij haar baby in leven houden? Het moederschap is wennen, zegt ze zacht. En dat had ze niet verwacht. Ja, ze ziet haar baby graag en is ook best trots op haar. Maar liefde? Is dit dan de liefde waarover ze anderen hoort: zoet, onvoorwaardelijk en altijd? Het verwart haar. Moeders zijn toch op slag verliefd op hun kind? Ze kent niemand die zich zo voelt als zij, zegt ze. Is dit normaal?
Afscheid nemen van je oude jij
De komst van een kindje, wordt door veel moeders als een intense periode in hun leven ervaren. Een periode die gepaard gaat met allerlei veranderingen. Zo kun je minder vrijheid ervaren en je lichaam kan anders voelen. Je relatie zoekt naar een nieuw evenwicht en op je werk, wil je het liefste naar huis (en thuis wil het liefste weer werken). Deze afwisselende gevoelens slingeren je als het ware heen en weer tussen het oude en het nieuwe. Ze zijn een heel normale reactie op dat wat een moeder worden ook is. Namelijk afscheid nemen van de vertrouwde ‘jij’. Dit afscheid kan voelen als een verlies. Een verlies van wat jij deed (zorgeloos en vrij). Maar ook een verlies van wie jij was (een vrouw zonder kind). En een verlies van dromen (het zou zus of zo moeten gaan).
Hoezo verdriet als je net moeder bent?
Het antwoord op verlies, is rouw. Veel moeders vinden dat zwaar klinken en het past niet in hun beeld van de gedroomde roze wolk. Rouw? Hoezo? Ik héb een kind! Wanneer je rouw ziet als een normale en gezonde reactie op het aanpassen aan een nieuwe situatie, dan klinkt het opeens een stuk logischer.
Weet jij dat vijftig procent van de moeders niet direct een band met haar kind voelt? Tachtig procent van de alle ouders ervaart een gevoel van aanpassing? Deze aanpassing kan gepaard gaan met normale gevoelens en gedachten.
Welke gevoelens kunnen passeren?
- Teleurstelling – is dit het nu?
- Verdriet – ik voel me niet gelukkig
- Schuld en schaamte – hoezo ben ik niet tevreden?
- Spijt – ik mis mijn oude leven
- Incompetentie – ben ik geschikt als ouder?
- Kwaadheid – ik wil slapen en doen wat ik wil.
- Onzekerheid – komt ‘dit’ ooit weer goed?
Geef jij ruimte aan al je gevoelens?
Van alle blije moeders die zo stralend achter de kinderwagen lopen, heeft de helft moeten wennen. Of: mógen wennen! Want daarin ligt een antwoord op dat rouwproces. Sta jezelf toe dat het wennen is, dat moederschap. Wanneer je hier – eventueel met hulp – ruimte voor maakt en deze gevoelens als normaal gaat zien en ze niet wegdrukt, kun je langzaam gaan verkennen wat er ook is. Wie ben jij nu? Met ruimte voor vallen, opstaan en groeien. Gun jezelf die tijd en weet: je bent echt niet alleen.
Tot slot
Moeder worden ervaren veel vrouwen als intens. Het is bijna nooit alleen maar een roze wolk. Het is logisch dat je tijd nodig hebt om afscheid te nemen van je oude leven. Hier kunnen verschillende gevoelens bij om de hoek komen kijken. Zoals teleurstelling, verdriet, schuld, etcetera. Geef jezelf tijd om te wennen en maak ruimte voor de gevoelens die voorbij komen.
Dit ben ik
Ik ben Evelien van Altena – van Kampen. Moeder van Lars (16), getrouwd én stiefmoeder van twee volwassen mannen. Ik werk als psychosociaal therapeut in mijn eigen praktijk ‘Over-je-PostPartum-Depressie’ met moeders die een postnatale depressie hebben en /of last hebben van angst en schaduwverdriet in het moederschap. Jaren geleden worstelde ik zelf met een postnatale depressie die achteraf gezien, ook voor veel persoonlijke ontwikkeling heeft gezorgd.
Website: www.over-je-postpartum-depressie.nl
